Recensie 'Het smelt' (Lize spit)

Wat als je wraak kunt nemen op een heel dorp?
Titel: Het smelt
Auteur: Lize Spit
Uitgeverij: Das Mag uitgeverij B.V.
Jaar van uitgave: 2016
Aantal bladzijden: 480

‘In Eva’s geboortejaar worden in het kleine Vlaamse Bovenmeer slechts twee andere kinderen geboren, allebei jongens. De drie maken er hun hele jeugd samen maar het beste van, tot de puberteit aanbreekt. Opeens ontstaan er andere verhoudinhen. De jongens bedenken wrede plannen en de bedeeswde Eva kan hieraan meedoen of haar enige vrienden verraden. Die keuze is geen keuze.
Dertien jaar na een snikhete zomer die volledig uit de hand loopt, keert Eva terug naar haar geboortedorp met een blok ijs in de kofferbak. Gaandeweg wordt duidelijk dat zij dit keer de plannen bepaalt. Vanaf de eerste pagina grijpt debutante Lize Spit de lezer bij de strot, om die 480 pagina’s lang niet los te laten. Genadeloos maar liefdevol: het smelt is een roman die je verslagen achterlaat.’

---

Ik weet niet of dit voor iedereen geldt, maar wanneer deze tekst op de achterkant van een boek staat, is mijn interesse gewekt. De eerste twee pagina’s van mijn exemplaar zijn gevuld met citaten uit lovende recensies van verschillende kranten en andere media. Niet alleen was mijn interesse gewekt, ook voelde ik dat mijn kritische kant wakker geschud werd. Ik vroeg me af of de lovende woorden terecht waren.
Nu, een week en wat dagen na het lezen van dit boek, kan ik zeggen dat de positieve woorden die andere recescenten over Spit’s debuut spraken, naar mijn mening van toepassing zijn op het boek. In deze recensie zal ik mijn best doen om te verwoorden waarom ik van mening ben dat je dit boek gelezen moet hebben.

Het verhaal wordt vanuit twee punten in de tijd bekeken. Grofweg is er sprake van een tweedeling, waarbij de ene helft van het boek beschreven wordt vanuit Eva’s jeugd en de andere helft vanuit een volwassen Eva, die terugkeert naar haar geboortedorp. De hoofdstukken wisselen elkaar af, wat ik prettig vindt. Er wordt door terugblikken naar de jeugd steeds meer duidelijk over de redenen waarom Eva de keuze maakt terug te keren naar haar geboortedorp. Elk hoofdstuk kent zijn eigen spanningsopbouw en is hierdoor gemakkelijk door te komen. Ik heb op geen enkel moment getwijfeld of ik dit boek wel uit zou gaan lezen en in drie dagen tijd heb ik de 480 pagina’s gelezen.

Een enorm sterk punt van dit boek vind ik de opbouw van spanning. Langzaam maar zeker begon ik me ongemakkelijk te voelen bij de vriendschap tussen Eva en de jongens uit haar geboortejaar. Het boek beschrijft een ontwikkeling van onschuld naar weerzin en je wordt hier zo subtiel in meegenomen dat ik schrok van het einde. Voor mij zit de spanning daarnaast vooral in het antwoord willen krijgen op bepaalde vraagstukken. Waarom heeft Eva een groot blok ijs in de kofferbak van haar auto? Waarom is de zomer van dertien jaar geleden uit de hand gelopen? Naarmate het verhaal vordert worden antwoorden gegeven, al zul je zelf alert moeten zijn op de signalen die al vroeg in het verhaal gegeven worden. Toch roepen ook de antwoorden weer vragen op, waardoor de spanning blijft, zelfs wanneer er antwoorden zijn.
Als je tussen de regels doorleest en het verhaal echt bij je binnen laat komen, merk je (misschien) dat er thema’s besproken worden die allesbehalve oppervlakkig zijn. De dood is een terugkerend thema, met alle aspecten die hierbij horen. Daarnaast zijn opgroeien, eenzaamheid en mentaal ziek zijn belangrijke thema’s. Ik hou van thematiek en lees graag over onderwerpen die naar mijn mening te weinig behandelt worden. Voor mij is het vernieuwend wanneer een auteur duidelijk aandacht besteed aan zo’n thema.

Graag wil ik nog even aandacht besteden aan de schrijfstijl van Lize. Als dromer met een voorliefde voor poëzie, voelde ik me erg prettig bij de uitgebreide, aan poëzie grenzende stijl van Lize. Niet iedereen zal hier blij van worden, maar ik kan genieten van een halve pagina aan ruimtebeschrijving en niet voor de hand liggende metaforen en vergelijkingen. Door deze schrijfstijl voelde ik me enorm aangetrokken tot dit boek.

Zoals de laatste zin op de flaptekst al aangeeft is ‘het smelt’ een roman die je verslagen achterlaat. Hier kan ik me in vinden. Ik heb enkele dagen de tijd nodig gehad om het verhaal op me te laten inwerken. Daarnaast bleef ik met vragen zitten (die ik hier niet noemen omdat dit teveel van het plot weggeeft) die ik graag beantwoord had gezien. Misschien dat ik me hierbij moet neerleggen, maar daar ben ik nog niet aan toe.

Van mij krijgt dit boek een score van vijf sterren. Ik ben benieuwd wat Lize Spit verder uit zal gaan brengen.

 


Recensie door Sofie