Interview met Johan Bakker

---

​Johan Bakker is geboren in 1961 in Onstwedde (Groningen). Sinds de jaren 90 woont hij met zijn gezin in de Randstad. Als ZZP-er schrijft Johan over muziek, maar ook over andere kunsten voor diverse kranten en tijdschriften. In 2012 verscheen zijn biografie Behind The Rainbow over de jong gestorven Amerikaanse zangeres Eva Cassidy. In Groot-Brittannië werd dit boek bekroond met The People’s Book Prize. De Nederlandse vertaling verscheen onder de titel: Eva Cassidy, de biografie. Johan is getrouwd en woont in Rotterdam. Hij heeft twee studerende kinderen.   

---

Onlangs is Enkele reis Mars uitgekomen. Kun je in je eigen woorden vertellen waar het boek over gaat?
Het gaat over vier mensen die na een strenge selectie zijn overgebleven om als eerste astronauten naar Mars te reizen (in 2025). Technisch gezien is het nog niet mogelijk terug te keren, daarom wordt het een enkele reis; deze vier mensen zijn dus voor de rest van hun leven op elkaar aangewezen. In het boek wordt vanuit één personage, de Nederlandse astronaut Jonah Berger, beschreven wat zo’n reis met iemand doet. Hoe stel je je op in een kleine groep waarvan de leden van elkaar afhankelijk zijn? De reis naar Mars is wetenschappelijk opgezet, maar de roman houdt zich voornamelijk bezig met de sociale interactie tussen vier personen in een afgesloten ruimte.  

In Enkele reis Mars worden veel hoofdstukken gewijd aan de voorbereidingen van de reis en de reis zelf. Waarom heb je voor deze focus gekozen?
Omdat de vier personen tijdens de reis zo dicht op elkaar zitten, ontstaat er een emotionele hogedrukpan. Het is me begonnen om het proces van afscheid nemen van de aarde, het loslaten van alles en iedereen die je kent en uiteindelijk de aankomst in een volledig vreemde wereld. Aan het eind van het boek zit een scène die je een cliffhanger zou kunnen noemen. Het is mogelijk dat er een vervolg komt over het leven op de planeet Mars. Maar een reis is vaak interessanter dan de aankomst. Hoop en verwachting zijn boeiender dan vervulling.
    
In welk personage uit het boek zie je het meeste van jezelf terug?
Jonah Berger is in hetzelfde jaar geboren als ik. Met hem deel ik enkele belangrijke ervaringen, zoals het geboeid kijken naar de eerste maanlanding in 1969 met mijn vader. Wat ik in Jonah herken, is dat hij van mensen houdt en graag met anderen samenwerkt, maar dat hij ook behoefte heeft om zich terug te trekken en in zijn eentje te reflecteren op het dagelijkse bestaan. Als jongen wilde ik graag astronaut worden, maar ik houd teveel van het leven op aarde om daadwerkelijk te gaan. 

Om een geloofwaardig ruimte-verhaal neer te zetten, heb je vast veel research moeten doen. Hoe heb je deze research aangepakt? Welke aspecten vond je het lastigst om goed uit te zoeken? Hoe zorgde je voor een goede balans tussen facts en fiction?
Ik wilde zoveel mogelijk feiten en zo weinig mogelijk fictie. De reis die ik beschrijf zou op deze manier moeten kunnen plaatsvinden. Ik heb dus alle informatie die ik kon vinden in me opgezogen; ik heb boeken gelezen over ruimtevaart en over Mars, ik heb veel websites bezocht en ik heb mensen gesproken die betrokken zijn bij de organisatie van toekomstige Marsreizen. Op de site van ‘Explore Mars’ heeft een voorpublicatie gestaan van Enkele reis Mars.  

Enkele reis Mars is je debuut. Wat was het grootste obstakel bij de totstandkoming ervan?
Het is mijn debuut als romanschrijver, hoewel ik in mijn vorige boek (de Eva Cassidy-biografie) ook bepaalde scènes heb gefictionaliseerd. Verder zijn er al eerder verhalen van me verschenen en heb ik enkele musicals geschreven die zijn uitgevoerd (waarvan een over Mars).  In Enkele Reis Mars noemde ik aanvankelijk enkele bekende bedrijven als sponsor van de kostbare ruimtereis. Het leek me voor die bedrijven leuk om op zo’n positieve manier in een boek terecht te komen en eventueel vermeld te worden op de cover. Helaas wilden ze op geen enkele manier meewerken. Sterker nog: ze verboden me om hun naam te noemen. Dit viel me erg tegen. Het arrogante gedrag van deze bedrijven beschouw ik dan ook als het grootste obstakel bij het schrijven van Enkele Reis Mars.   
 
Als je zelf de mogelijkheid kreeg voor een enkeltje Mars, zou je die kans dan grijpen?
Het idee om vanaf Mars naar de aarde te kijken en via een WiFi-verbinding contact te houden met de mensen die ik ken, spreekt me zeker aan. Ik zie mezelf daar wel zitten en mijn ervaringen opschrijven al is het natuurlijk wel erg extreem. Het is realistischer om eerst eens een maand in het afgelegen tweede huis van mijn schoonouders in Roemenië te gaan zitten en te kijken of een afgezonderd leven me echt bevalt.

Tot slot zijn wij benieuwd of je nog tips hebt voor beginnende schrijvers. Aan welke tip heb jij veel gehad?
Beperk het aantal hoofdpersonen. Bedenk van te voren, welk karakter ze hebben, hoe ze eruit zien en hoe hun leven was tot aan het moment dat het verhaal begint. Vul niet alles in, maar durf dingen over te laten aan de verbeelding van de lezer. Beschrijf niet alleen gedachten van de personages maar ook het landschap. De tip waar ik zelf veel aan gehad heb was: bedenk een personage die heel anders is dan jezelf (Veel te vaak zijn hoofdpersonen tobberige mannen van middelbare leeftijd, net als de schrijvers zelf). Zo kwam ik op de andere held in mijn boek: journaliste Alexandra. Juist omdat ze totaal niet op mij lijkt en ze ook veel jonger is dan ik, moest ik volledig vertrouwen op mijn fantasie en kon ik niet terugvallen op mijn eigen ervaringen. Ik vond het erg leuk om Alexandra tot leven te wekken, ik ben echt van haar gaan houden. 

Meer weten over Johan? Volg dan zijn Facebookpagina!