In april verschijnt het derde en laatste deel van Dodenwereld. Kunnen jullie in je eigen woorden vertellen waar het boek over gaat? 
In het laatste deel van de trilogie volgen we hoofdpersonages Tabitha, Ilna en Eli die na het verlies van hun goede vriend Maxim proberen uit te dokteren hoe het nu verder moet met hen. Nadat ze enkele nieuwe lotgenoten redden van een grommeraanval moeten ze al snel concluderen dat huiswaarts keren geen optie is. Willen ze overleven dan zullen ze een levensgevaarlijke tocht moeten ondernemen naar Engeland. Maar ligt hun toekomst echt aan de andere kant van het water? En zullen ze de overtocht überhaupt wel overleven? Want van één ding zijn ze zeker… Grommers zijn er overal!

Tegenwoordig denkt iedereen bij het woord zombies waarschijnlijk aan de populaire TV-serie The Walking Dead. Worden de boeken daar vaak mee vergeleken? 
Dodenwereld gaat over zombies dus natuurlijk worden er vergelijkingen gemaakt met The Walking Dead omdat de TV-reeks een mainstream publiek heeft kunnen aanboren. Veel
mensen kijken tegenwoordig naar zombiereeksen en –films maar dat was pakweg vijftien jaar geleden helemaal anders. Toen kreeg het alleen maar aandacht van horrorliefhebbers.
De trilogie is voor Young Adults en die hebben bijlange nog niet allemaal hun weg naar TWD gevonden dus hopelijk lezen ze eerst onze boeken en zeggen ze over een paar jaar: ‘hé, die reeks lijkt wel op Dodenwereld.’

 Om drie boeken over zombies te schrijven, zullen de wezens jullie ongetwijfeld fascineren. Wat vinden jullie er fascinerend aan? Was dat al zo sinds jullie eigen kindertijd?

Tom: 
Wat ik altijd fascinerend heb gevonden aan zombies is dat het pure monsters zijn, louter gedreven door hun onstilbare honger. Ze hebben geen verborgen agenda en ze discrimineren niet over wie ze opeten. What you see is what you get. Dierlijk en instinctief.
Ik ben altijd een grote horrorfan geweest en heb het zombiegenre leren kennen in de jaren ’80 via de films van George A. Romero (Night Of The Living Dead e.d.). Daar is het dus allemaal mis gelopen :) 

Lotte:
Ik kan niet exact zeggen waarom zombies me zo aanspreken, maar het idee dat je op een dag opstaat en nieuws hoort over een mysterieus virus dat mensen in hongerige kannibalen verandert… Ja, dat bezorgt me kippenvel. Mijn lief, mama of broer die me ineens zouden willen opeten? Scary. Het alleen-op-de-wereld-gevoel dat daar vaak bij komt kijken versterkt die angst alleen maar. De doden die plots weer opstaan uit hun graf boeien me iets minder, al kunnen die verhalen mij zeker ook wel bekoren. Verspreiding via een virus vind ik interessanter, zeker als het zoals in The Walking Dead in iedereen nestelt en je sowieso een zombie wordt als je sterft.
Door mijn tien jaar oudere broer en papa heb ik op jonge leeftijd al kennisgemaakt met het horrorgenre. Als zij naar iets keken wou ik absoluut meekijken. De eerste zombiefilm die ik zag was Braindead (Dead Alive), op zesjarige leeftijd. Volgens mij moet de fascinatie toen begonnen zijn, ook al had ik achteraf steeds nachtmerries (maar die had ik van E.T. ook).

Nico:
Ik heb heel wat angsten, maar mijn grootste angst is “angst voor de dood”. Het wezen dat symbool staat voor die angst is voor mij “de levende dode”, de zombie dus.

Jullie schrijven met zijn drieën een trilogie. Hoe kwamen op het idee om met elkaar een boek te gaan schrijven?

Tom:
Nico en Lotte zijn collega-scenaristen. We kennen elkaar dus van bij Studio 100. Voor Lotte en mijzelf was dit ons eerste boek, maar Nico heeft al heel wat boeken geschreven en uitgegeven.
Alle drie hebben we interesse voor het horrorgenre in het algemeen en het was Nico die met het idee kwam om een zombietrilogie te schrijven. Toen hij vroeg of ik wou meeschrijven heb ik dan ook onmiddellijk ja gezegd.

Lotte:
Toen ik als groentje begon bij Studio 100 in 2013, klikte het vrij snel tussen Nico en mij omdat we allebei van horror houden. Daar was ik blij om, want ik had plots iets om over te praten aan tafel. Die eerste maanden was ik namelijk nogal stil en teruggetrokken. Ik was
ontzettend verrast toen hij mij in 2015 vroeg of ik het zag zitten om samen een zombietrilogie te schrijven. Eerst twijfelde ik, want ik dacht dat het mij helemaal niet zou lukken omdat ik amper ervaring had, maar het enthousiasme won het gelukkig van de twijfel. Niet veel later vervoegde Tom, ook een grote horrorfan, het team.

Hoe ziet jullie schrijfproces eruit? 

Tom:
Omdat we al enkele jaren collega’s zijn, zijn we ook al goed op elkaar ingewerkt. Nico had een verhaalidee en daar zijn we met zijn drieën over beginnen te brainstormen: wat willen we vertellen met welke karakters in welke arena’s.
We hebben samen de grote lijnen uitgezet die we van boek één tot drie gingen vertellen en dan zijn we eigenlijk ieder apart ons deel gaan schrijven.
Nico deel 1 om de basis van het verhaal en de karakters te leggen, Lotte nam deel 2 voor haar rekening en ik deed het sluitstuk.
Voor het 1e deel hebben Lotte en ik ook enkele hoofdstukken geschreven. Kwestie van goed ondergedompeld te geraken in het schrijfproces en toch een beetje mee de toon te bepalen.
Schrijven is ook veel lezen en herschrijven. Diegene die met zijn boek bezig was stuurde telkens wat hoofdstukken naar de twee anderen zodat deze konden meelezen en feedback geven. Zo sleutelden we allemaal aan elkaars werk. En dit ging eigenlijk heel vlot. Nico deed wel altijd de finale edit wat logisch was omdat Dodenwereld zijn initiatief was.

Lotte:
Het was inderdaad een nauwe samenwerking op dat vlak. Brainstormen, verhaal uitwerken, research doen, enkele hoofdstukken schrijven en naar de rest sturen, feedback verwerken, dan weer opsturen met enkele nieuwe hoofdstukken,...
In boek 1 schreef ik de eerste hoofdstukken van Tabitha. Ik kon het niet laten om trekjes van mezelf in haar te steken. Net zoals ik is ze linkshandig, houdt ze van spelletjes spelen, heeft ze een groot rechtvaardigheidsgevoel, kan ze impulsief uit de hoek komen… Uiteindelijk herken ik ook wat van Nico in Eli, en van Tom in Maxim. Best grappig!
Wat ik ook niet kon laten was om personages met namen van vrienden en familie in het boek te steken. Een paar sterven een afschuwelijke dood in deel 1 en 2. Dat vonden ze zelf hilarisch, al moest ik mezelf tijdens het schrijven wel inhouden om het niet té gruwelijk te maken en niet teveel in detail te treden. Ik ga echt graag total loss.

Dit is het afsluitende deel van de trilogie. Wat zijn jullie schrijfplannen voor de toekomst?

Tom:
Plannen zijn er altijd, maar momenteel heb ik het ietsje te druk om een nieuw boek te starten. Maar zeg nooit, nooit.

Lotte:
Eerlijk gezegd heb ik geen flauw idee. Momenteel heb ik geen zotte ideeën of verhalen die ik wil uitwerken. Of ja, die heb ik wel, maar het zijn er zoveel. En de goesting om eraan te beginnen moet er ook zijn natuurlijk. Momenteel amuseer ik me kostelijk met de nieuwe Zelda én de pole fitness, en dat is voorlopig meer dan genoeg invulling van mijn vrije tijd! Maar de kans is groot dat het ooit wel terug zal gaan kriebelen.

Nico:
Ik ben bezig aan heel wat verschillende boeken die in 2017 en 2018 zullen verschijnen. Enkele van deze boeken zijn Vampier game (9+), Manon op de manege 3: De babypony (8+), Manon op de manege 4 (8+), Hartsvriendinnen 6 (9+), Het Atlantica Mysterie (Boe!kids) (8+), Drakeneiland (Boe!kids) (7+), De spookvoetballer (Boe!kids) (7+), Blue Star Voetbalacademie (9+) en Schemerslaap (13+, het tweede boek onder mijn pseudoniem Nicholas Walker).

Tot slot zijn wij benieuwd of jullie nog tips hebben voor beginnende schrijvers. Aan welke tip hebben jullie veel gehad?

Tom:
* Consumeer verhalen, in welke vorm dan ook. Boek, film, TV, games, maakt niet uit. Je steekt heel veel op van te zien/lezen hoe andere verhaalvertellers te werk gaan.
* Heb geduld. Ja, je kan ontdekt worden met het allereerste ding dat je schrijft en succes oogsten maar bij de meeste duurt het jaren. En dat is oké. Gebruik die tijd om je te ontplooien en je vak bij te schaven.
* Laat je nooit ontmoedigen. Voor elke “ja” krijg je soms tien keer “nee”. Blijf in jezelf geloven, ook al doen anderen dat niet (of te weinig). Als je zeker bent dat je wil schrijven en je eigenlijk aan niets anders kan denken, dan moet je je er in vastbijten en nooit meer lossen.
* Leer omgaan met feedback. Het is nooit leuk als mensen je schrijfsels niet waarderen. Maar leer kritisch te kijken naar je eigen werk en ga aan de slag met constructieve input.
* Met een geniaal idee alleen kom je er niet. Toegegeven, dat is een heel goede start maar het echte werk zit hem in het kunnen uitwerken. Structuur brengen in wat je schrijft.

Lotte:
Tom heeft eigenlijk al de beste en belangrijkste tips gegeven, maar ik voeg daar nog een paar persoonlijke tips aan toe:
* Wees niet bang om je fantasie te gebruiken.
* Tenzij je stilte prefereert: zet goeie muziek op tijdens het schrijven. Het kan inspireren of het schrijven van bepaalde stukken in het verhaal positief beïnvloeden.
* Forceer jezelf niet als het even wat minder gaat. Leg het opzij en ga gewoon iets tof doen. Of drink een tas verse kippensoep, dat kan ook helpen (ik spreek uit ondervinding)!

Meer weten over Dodenwereld? Volg de Facebookpagina!

Interview door Natascha

Gaby Raaijmakers (31) is de schrijfster van Branna’s offer en Elins keuze. Ze heeft een jaar op de schrijversvakschool gezeten voordat ze uiteindelijk de PABO ging doen. Inmiddels werkt ze vier dagen in de week met peuters, houdt ze een gezin met man en zoontje draaiende en vindt ze ergens nog de tijd om te schrijven. Ze is optimistisch genoeg om ook nog boeken te willen lezen, wat langzaam maar gestaag ook echt lijkt te lukken.

​Onlangs is Elins keuze, het vervolg op Branna's offer uitgekomen. Kun je in je eigen woorden vertellen waar het boek over gaat?
Elins keuze speelt zich dertien jaar na Branna’s offer af. Elin, een jong meisje, ontdekt dat ze de kleur van haar ogen kan veranderen. Dat geeft je nogal wat macht in een wereld waarin alles om oogkleur draait. Het duurt alleen even voordat ze doorheeft wat er met haar ogen gebeurt en het is de vraag of ze er ook echt controle over krijgt. In de tussentijd is er veel gebeurd. Memindel is keizer geworden en tevens trotse vader van een tweeling. Dat is wederom een ingewikkeld verhaal, want de goden hebben lang geleden gezegd dat de keizer maar één kind mag hebben om oorlogen te voorkomen. De keus die Branna en Memindel bij de geboorte van de tweeling hebben gemaakt, achtervolgt ze nog steeds. Als Séman dan ook  terugkeert van een verre reis, weet je dat er veel staat te gebeuren in Yo-Kin-Har Mazumundo.

Oogkleuren zijn van groot belang in beide verhalen. Hoe zit dit precies en hoe ben je op het idee hiervoor gekomen?
Ik ben altijd al gefascineerd geweest door mythes en geschiedenis. Het kastesysteem in India is daar geen uitzondering op. Dat je een leven lang hard moet werken om in een volgend leven misschien beter af te zijn, daar zit absoluut een geweldig verhaal in. Maar wat nou als je mensen de hoop van een beter volgend leven ontneemt? Wat nou als je in dit leven een bediende bent en in je volgende leven ook en in alle levens daarna? Dan heb je ineens stof voor honderden verhalen! Dat, gecombineerd met onderzoeken als ‘the wave’ over wat het geven van status aan een bepaalde oogkleur met mensen kan doen, was de basis voor het huidige kastestelsel in Mazumundo gebaseerd op oogkleur.

Het verhaal speelt zich af in het keizerrijk. Heb je hiervoor onderzoek gedaan naar andere keizerrijken? 
Alle verhalen beginnen bij mij met een wereldkaart, lijnen die langzaam veranderen in een land, een rijk, een wereld. Deze wereld was Yo-Kin-Har Mazumundo, met als hoofdstad Yo-To-Mae Tsahinar. Dat voelde als een keizerrijk zoals we die in Azië hebben gehad. Daar heb ik me toen absoluut in verdiept en inspiratie uitgehaald, al zie je dat misschien niet één, twee, drie terug in de boeken.

Wat vind je het meest uitdagende aan fantasy schrijven?
De balans tussen realisme en magie. Het is heerlijk om zelf een wereld te scheppen en
daarin af te laten spelen wat je bedenkt, maar als je dat overtuigend wilt doen, dan heb je daar wel vaste regels voor nodig. Er zit een boel research en denkwerk in het opstellen van regels van bijvoorbeeld magie, regels waar je je wel consequent aan moet houden. Hetzelfde geldt voor karakters, die je realistisch op moet bouwen. Dat is natuurlijk in elk boek waar, maar een wereld waarin de regels anders zijn, heeft ook invloed op karakters. Het hebben van magie verandert je houding ten opzichte van de wereld, denk ik. Dat zijn allemaal dingen waar je rekening mee moet houden.

Branna en Elin zijn allebei vrouwen. Schrijf je makkelijker vanuit vrouwen?
Mijn verhalen worden altijd vanuit meerdere karakters beschreven. Zo heb je in Branna’s Offer met name de verhalen van Branna, Memindel en Séman. In Elins keuze komen daar nog wat karakters, zoals Elin zelf, bij, maar de balans tussen mannen en vrouwen is voor mijn gevoel ongeveer gelijk. Dat er twee vrouwelijke hoofdrollen zijn is dan ook eigenlijk meer toeval en ik kan vertellen dat boek drie in elk geval een mannelijke hoofdrolspeler zal hebben!

Op welk gebied heb jij je als schrijver het meest ontwikkeld als je de twee boeken met elkaar vergelijkt?
Met Branna’s offer was ik vooral bezig met het opbouwen van de wereld, dus daar had ik veel energie in gestopt. Bij Elins keuze had ik de tijd om veel meer in de karakters en de plotlijnen te stoppen en daar heb ik enorm veel van geleerd. Daarnaast heb ik twee verschillende redactrices gehad, waar je ook weer veel verschillende dingen van leert. En het belang van proeflezers, dat heb ik zeker geleerd: hoe meer input je krijgt, hoe beter je verhaal wordt.

Tot slot zijn wij benieuwd of je nog tips hebt voor beginnende schrijvers. Aan welke tip heb jij veel gehad?
Poeh, een lastige vraag zonder in clichés te vervallen. Ik denk vooral het niet opgeven. Ik heb op mijn dertiende een boek van 1500 pagina’s opgestuurd naar een uitgever. Achteraf gezien was het manuscript compleet kansloos, maar ik kreeg een hele vriendelijke brief terug met bemoedigende woorden. Het was niet hun genre, maar ik moest zeker blijven schrijven, zei de brief. Die woorden hebben een wereld van verschil gemaakt voor mij. Wees niet bang om je werk te laten lezen door anderen, anders krijg je nooit de woorden te horen die je inspireren om door te gaan als je zelf denkt dat je het toch niet kunt.

Interview door Natascha